Khẩu trang y tế hay còn gọi là khẩu trang là một loại mặt nạ bảo vệ được sử dụng để bịt vùng mặt (thường là mũi, miệng) để ngăn ngừa bảo vệ người đeo khỏi bị lây nhiễm các loại vi khuẩn, dịch bệnh, bụi bặm thông qua đường hô hấp. Khẩu trang y tế được sử dụng nhiều trong các Bệnh viện, cơ sở y tế, cung cấp cho các bác sĩ, y tá, điều dưỡng viên, giám định pháp y… đặc biệt là những người làm công việc phẫu thuật, mổ xẻ.
Chỉ định chung trong việc sử dụng khẩu trang phẫu thuật tiêu chuẩn gồm:
- Khi có tình trạng văng, bắn, phun các chất dịch cơ thể
- Khi ở gần các chất tiết từ khoảng cách 1.5 mét trở xuống
- Khi làm việc trong môi trường vô trùng, để tránh lây nhiễm cho môi trường
Khẩu trang có ba tác dụng chính là ngăn bụi, ngăn hóa chất (kể cả khói xe) và ngăn vi sinh vật. Khẩu trang ngăn vi sinh vật phải được sản xuất bằng những nguyên liệu và công nghệ đặc biệi. Một trong những biện pháp hiệu quả và đơn giản để phòng dịch cúm là dùng khẩu trang vừa có tác dụng che bụi vừa có tác dụng ngăn ngừa lây nhiễm bệnh cúm.
Mục lục
- 1 Các loại khẩu trang
- 2 Tin tức khẩu trang
- 3 Một số khuyến cáo
- Giới thiệu khẩu trang Việt
Các loại khẩu trang
Khẩu trang được may bằng vải
- Khẩu trang dùng một lần: là khẩu trang giấy có nhiều nếp gấp theo chiều dọc nên ôm khít được miệng và mũi.
- Khẩu trang có thể tái sử dụng: Khẩu trang vải thông thường có dây đeo vào tai. Khẩu trang bảo hộ lao động cấp cho công nhân chủ yếu là loại này. Khẩu trang vải thông thường chỉ có tác dụng che nắng, cản bụi có kích thước lớn, ngăn được mùi khói xe và nếu người đeo không thanh tẩy trùng trước khi sử dụng sẽ dễ bị nhiễm các bệnh lây nhiễm qua da, bệnh về đường hô hấp.. Khẩu trang làm bằng vải thông thường không có tác dụng lọc hơi khí độc (khói, hơi xăng, dầu, than…)
- Khẩu trang chứa than hoạt tính lại chia làm 2 loại: Loại có lớp vải dệt sợi hoạt tính, may liền. Loại có tấm ép than hoạt tính đặt ở giữa 2 lớp vải.
Sợi hoạt tính (là sợi vải tẩm than hoạt) chỉ có tác dụng sau 2 lần giặt. Đối với khẩu trang than hoạt tính được quảng cáo là lớp lót than có tác dụng kéo dài một năm là không đúng. Lớp lót than hoạt tính có thể bị no chỉ sau một vài ngày sử dụng. Đối với khẩu trang than hoạt tính có mùi hôi là do cơ sở sản xuất sử dụng keo để phun cố định các hạt than hoạt tính. Chính những hạt keo khi bao quanh các hạt than sẽ làm lớp than mất tác dụng hấp phụ của nó.
Khẩu trang hoạt tính
Trên thế giới
Ngày nay các loại khẩu trang y tế được phổ biến thông dụng và rẻ tiền người dân có thể tự trang bị để phòng chống các đại dịch như dịch cúm trong các trung tâm đông dân cư trong khu vực Đông Á để giúp ngăn ngừa lây lan cảm lạnh thông thường. Tại Nhật Bản, nhiều người đeo mặt nạ trong khi bị bệnh để tránh lây nhiễm cho những người khác ở nơi công cộng.
Khẩu trang cũng được sử dụng rộng rãi ở Trung Quốc, Hồng Kông, Việt Nam, và Toronto, Canada trong thời gian bùng phát dịch cúm virus SARS, trong 2007 và gần đây ở Hoa Kỳ và Mexico trong thời gian bùng phát dịch cúm H1N1 năm 2009 hay còn được gọi là cúm lợn. Khẩu trang y tế hiện nay thường là loại dùng một lần rồi bỏ.
Một số khuyến cáo
Ở Việt Nam có không ít loại khẩu trang bày bán ở các vỉa hè được may từ những loại vải mốc meo, mút phế liệu và chưa được xử lý giặt tẩy, chứa vô số vi khuẩn đe dọa sức khỏe người sử dụng. Nhiều nơi khẩu trang là từ nguyên liệu là các loại rác thải bằng vải và không đạt chất lượng. Đặc biệt, đa số các loại khẩu trang được bày bán hiện nay đều có thiết kế không ôm sát phần mũi và miệng người đeo, tạo ra những kẽ hở để vi khuẩn xâm nhập. Vì thế khẩu trang chỉ giúp tránh được bụi phần nào chứ không tránh được các loại vi khuẩn.
Khi mang khẩu trang phải kín cả mũi và miệng. Nếu không thì bụi, hóa chất, vi sinh vật không đi qua bộ phận lọc mà len theo kẽ hở vào thẳng mũi và miệng, chạy sâu vào phổi. Đối với loại khẩu trang đeo sát mũi thì bụi, hóa chất và vi sinh vật vẫn có khả năng thâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, cho dù mức độ thấp hơn.
Nhiều người có thói quen mua khẩu trang dọc đường rồi sử dụng ngay hoặc treo, móc khẩu trang trên xe, bỏ trong túi áo quần… khiến khẩu trang nhiễm thêm vi sinh vật gây hại do bụi, ẩm, mốc, mùi hôi… Không loại trừ trường hợp bị tái viêm mũi do sử dụng khẩu trang đã nhiễm vi khuẩn trước đó. Do vậy, đối với khẩu trang làm bằng vải thông thường phải giặt sạch sau khi mua. Khi đã sử dụng thì nên giặt mỗi ngày.